Azken artikuluak

Integrismoa doktrina bat, gehienetan erlijiosoa, erregimen politiko totalitario bat ezartzeko oinarri integral edo esklusibo gisa hartzen duen ideologia eta antolakuntza politikoa da,  doktrina hori estatuaren autoritate absolutu eta legeen iturri nagusitzat hartuz. Beste hizkuntzetan: ingelesez, integrism; gaztelaniaz, integrismo. Ikus, gainera Fundamentalismoa Loturiko artikuluak Posibilismoa (politika)Politikan, posibilismoa sistema politiko edo ordena […]

Idatzizko hizkuntza edo hizkuntza idatzia karaktere grafiko jakinen bitartez, hala nola letrak edo ideogramak baliatuz, egiten den hizkuntzaren adierazpena da, hizkuntzaren arau orokorrak nahiz karaktere-serie horiek idazteko arau formal espezifikoak erabiliz. Beste hizkuntzetan: gaztelaniaz, lengua escrita. Loturiko artikuluak Lan-hizkuntzaLan-hizkuntza erakunde baten baitan barne eta kanpoko harremanak bideratzeko de facto edo […]

Ahozko hizkuntza, hizkuntza idatzia eta beste hizkuntza modalitate batzuen aldean, hitz eginez, hau da,  ahotik soinu artikulatuak igorriz, agertzen den hizkuntza da. Beste hizkuntzetan: gaztelaniaz, lengua oral. Loturiko artikuluak Hizkuntza estandarraHizkuntza estandarra hizkuntza bateko dialektoen artean nagusitzen den hizkuntza aldaera eta hizkuntza bereizgarri edo trazuen multzoa da, dialekto desberdinetako hiztunek […]

Megahiriak biztanle kopuru oso handia duten hiriak dira. Orokorrean, Nazio Batuek eta iturri akademiko batzuen arabera, hiri bat megahiria dela esaten da, biztanle kopurua 10 milioitik gorakoa denean. Hiri batzuk elkartuz sortzen diren megalopoliak ez bezala, megahiriak hiri bakar baten inguruan eratzen dira. Beste hizkuntzetan: ingelesez, megacities; gaztelaniaz, megaciudades. Loturiko […]

Berdabioko semea, Trabukoren kanta izenez ere ezaguna, Goizuetan XVIII. mendean izandako gertakariei buruzko bertso sorta eta abestia da, egile ezezaguna duena baina herri horretan eta inguruetan antzinako herri tradizioan sustraitua. Abestiak gertakariak eguztiz argitzen ez dituen arren, istorioaren hari nagusia ezaguna da. Agidanez, Berdabio etxean bizi zen gizon batek txanpon […]

Ipar Mazedoniako Errepublika, labur Ipar Mazedonia, Hego-ekialdeko Europako eta Balkanetako penintsulako estatua da, 1991 urtean sortua, hiriburua Skopje duena. Itsasorik gabeko estatua da, eta muga egiten du iparraldean Serbiarekin eta Kosovorekin, ekialdean Bulgariarekin, hegoaldean Greziarekin, eta mendebaldean Albaniarekin. Herrialdearen paisaia nagusiak mendilerroak eta haranak dira, eta Ohrid eta Prespa aintzirak […]

Serbia, izen ofizialez Serbiako Errepublika, Erdialdeko eta Ekialdeko Europako herrialdea da, hiriburua Belgrad duena. Itsasorik gabeko estatua da, eta muga egiten du iparraldean Hungariarekin, ekialdean Errumaniarekin eta Bulgariarekin, hegoaldean Ipar Mazedoniarekin eta Kosovorekin, eta mendebaldean Kroaziarekin, Bosnia-Herzegovina eta Montenegrorekin. Herrialdearen erdigunean Danubio ibaia igarotzen da, eta Vojvodina eskualdea iparraldean dago. […]

Kroazia, izen ofizialez Kroaziako Errepublika, Erdialdeko Europako herrialdea da, hiriburua Zagreb duena. Itsasertza luzea du Adriatiko Itsasoan, eta muga egiten du iparraldean Esloveniarrekin eta Hungariarrekin, ekialdean Serbiarekin, hego-ekialdean Bosniako Herzegovinarekin, eta mendebaldean Montenegrorekin. Herrialdeak barne hartzen ditu uharte ugari Adriatikoan, nabarmentzekoak izanik Krk, Hvar eta Brač. 56.594 km karratuko azalera […]

Errumania, Erdialdeko eta Ekialdeko Europako herrialdea da, hiriburua Bukarest duena. Muga egiten du ipar-mendebaldean Hungariarekin, iparraldean Ukrainan, ekialdean Moldaviarekin eta Itsaso Beltzarekin, hegoaldean Bulgariarekin eta mendebaldean Serbiarekin. Herrialdearen lurraldean zehar ibai handiak igarotzen dira, bereziki Danubio, zeinak hegoaldeko muga zati handi bat osatzen duen, eta baita Karpatak ere, zeinek erdigunea […]

Hungaria, izen ofizialez Hungariako Errepublika, Erdialdeko Europako herrialdea da, hiriburua Budapest duena. Itsasorik gabeko estatua da, eta muga egiten du ipar-mendebaldean Eslovakiarekin, ipar-ekialdean Ukrainan, ekialdean Errumaniarekin, hegoaldean Serbiarekin eta Kroaziarekin, mendebaldean Esloveniarekin eta ipar-mendebaldean Austriarrekin. Herrialdearen erdigunean Danubio ibaia igarotzen da, eta horrek eremu geografiko nagusiak banatzen ditu: Transdanubia, Erdialdeko […]

Txekia, ofizialki Txekiar Errepublika edo Txekiako Errepublika, Erdialdeko Europako herrialdea da, hiriburua Praga duena. Itsasorik gabeko estatua da, eta muga egiten du mendebaldean Alemaniarekin, hegoaldean Austriarekin, ekialdean Eslovakiarekin eta iparraldean Poloniarekin. Herrialdeak barne hartzen ditu Bohemia, Moravia eta Silesiako  eskualde historikoaren zati bat. 2025ean, 10.900.000 biztanle zituen 78.866 km karratuko […]

Oi! Pello, Pello Euskal Herriko abesti tradizionala da, Resurreccion Maria de Azkue apaizak XX. mendearen hasieran gutxi gorabehera Azkainen jasoa eta berak osaturiko Cancionero Popular Vasco bilduman plazaratua, 1920 urtean. Euskal Herriko hainbat abesti tradizional bezalaxe, bertsoz bertso errepikapenean oinarritzen den abestia, da, bertso batetik bestera esaldi batzuk aldatuz. Egunez […]

Global integration is the establishment and development of joint working relationships and interdependence between different companies and institutions, especially at an international level, so that their processes become unified, with a view to creating synergies that lead to improvements in productivity, efficiency and competitiveness. Loturiko artikuluak HypophoresisHypophoresis is the sympton […]

Loa loa txuntxurrun berde Euskal Herriko lo-kanta tradizionala da. Hitzak (letra) Loa loa txuntxurrun berde, loa loa masusta, Aita gurea Gazteizen da Ama mandoan artuta. Aita gurea Gazteizen da ama mandoan artuta, Aita gureak diru asko du Ama bidean salduta Loturiko artikuluak KatalintxuKatalintxu edo Katalintxu lora ederra euskal abesti tradizionala […]

Haurtxo polita edo Haurtxoa sehaskan, jatorrian Aurtxo polita eta Aurtxoa Seaskan, antzinako euskal melodia batean oinarritutako sehaska-kanta ezaguna da, Gabriel Olaizola abeslari hernaniarrak (1891-1973) konposatua, Claudio Sagartzazu hondarribitarraren (1895-1971) hitzekin. 1950 urtean plazaratu zen lehen bertsioa, piano eta hotsarekin, eta beranduago aurrekoaren anaia Jose Olaizolak abesbatzarako moldatu zuen. Hitzak (letra) […]

Inertzia demografikoa herrialde edo eskualde batean ugalkortasun-tasak jaitsi edo igo arren, biztanleriaren hazkundea, hurrenez hurren, positiboa edo negatiboa izateko joera iraunkorra da, bereziki uneko gazteek egitura demografikoan duten pisuaren ondorioz. Adibide gisa, herrialde batean guraso izateko adinean dauden gazteen portzentajea oso handia bada, uneko ugalkortasun-tasak txikiak izan arren, gazteen kopuru […]

Berdintasun formala eta berdintasun erreala termino kontraesankorrak dira batzuetan, genero-berdintasunari edo gizonen eta emakumeen arteko eskubide-berdintasunari dagokionez. Berdintasun formala edo legezko berdintasuna sexuen arteko berdintasuna legez eta esplizituki aitortzea da, eta ordenamendu juridikoan modu egokian islatzen da. Berdintasun formalaz haratago, benetako berdintasuna gizartearen egunerokotasunari dagokio, enpresen eta erakundeen barruan, familien […]

Esamesak eta gaizki esanak norberaren aurkako gauza mingarrienak izan daitezkeela adierazteko. Ikus, gainera minte, Gizapediako hiztegia. Loturiko artikuluak ilea zuritzea hobe da burua bainoZahartzean, burua argi izatearen garrantzia nabarmentzen duen atsotitza, orduan zuritzen den ileari garrantzia kenduz. hobe da zuhurtzia damua bainoZuhur jokatuz, zuhur jokatu ez izanaren damua dakarten arriskuak […]

Norberari berez ona zaiona emanez gero, atseginez eta osasuntsu egongo dela adierazteko. Loturiko artikuluak azeri zaharrak tranpian txizaZaharrak eta orokorrean esperientzia dutenak engainatzea zaila dela adierazteko. esaera zaharrak, gezurrik ezEsaera zahar edo atsotitzen irakaspenek bizitzari buruz egi-egia direla adierazteko. astoa nolako, zamukak halakoBakoitzari berea dagokiola adierazteko.

Psikologian, inbentarioa subjektu bati aurkezten zaizkion proposizioen multzo bat da, haietako bakoitzarekin adostasuna edo adostasuna erakuts dezan. Nortasunaren ezaugarriak atzemateko erabiltzen dira. Loturiko artikuluak Erreaktibitatea (psikometria)Agian erreaktibitatea psikologian bilatzen ari zinen.  Psikometrian, erreaktibitatea behatuak izaten ari direla sentituz gero banakoek euren portaera aldatzeko duten joera da. Portaeraren aldaketa ezberdina izaten […]