Gizapedia

Zorizko gertaerak

KategoriakEstatistika

Zorizko gertaera edo ausazko gertarea, zorizko saiakuntza bati buruz, probabilitatea kalkula dakiokeen edozein emaitza multzoa da. Adibidez, dadoa botata, zorizko gertaerak dira 1 suertatzea, zenbakia bikoitia izatea, zein 1 edo 2 suertatzea.

Probabilitatea kalkulatzerakoan, zorizko gertaera mota anitz dago:

  • Zorizko gertaera sinple, elemental edo oinarrizkoak: lagin-espazioaren elementuekin bat datozenak; adibidez, dadoa botata, 1, 2, 3, 4, 5 eta 6. Orokorrean, \omega letrarekin (omega txikia) izendatzen da edozein gertaera sinple.
  • Gertaera ziurra, erabateko ziurtasunez gertatzen dena, eta beraz 1 probabilitatea duena. Lagin-espazio osoarekin dator bat, gerta daitekeen edozein emaitzarekin alegia, eta beraz honela adierazten da:  P[\Omega]=1.
  • Gertaera ezinezkoa, 0 probabilitatea duena: P[\emptyset]=0.
  • Aurkako gertaera edo gertaera osagarria, beste gertaera bat gertatzen ez denean gertatzen dena. A gertaera emanda, aurkako gertaera \overline{A} adierazten da. Adibidez, dadoa botata,

        \[\text{P[A]=P[zenbakia 2 edo txikiagoa]} \rightarrow P[\overline{A}]=\text{P[zenbakia 3 edo handiagoa]}\]

    Aurkako gertaerek erlazio hau betetzen dute:

        \[P[\overline{A}]=1-P[A]\]

    Adibidez, dadoa botata 2 edo txikiagoa izateko probabilitatea 2/6 izanik, 3 edo handiagoa izateko probabilitatea 1-2/6=4/6 da.

  • Gertaera bateragarriak, batera gerta daitezkeenak; adibidez, dadoa botata, "zenbakia bikoitia" eta "zenbakia 3 baino handiagoa" gertaera bateragarriak dira, biak "4" eta "6" izatean gertatzen baitira.
  • Gertaera bateraezinak, batera gerta ezin daitezkeenak, adibidez "4 baino handiagoa" eta "2 baino txikiagoa" gertaera bateraezinak dira.
  • Gertaera konposatuak: zorizko gertaera sinple batzuk batera gertatzean gertatzen dena; adibidez, pertsona batek begi uridnak eta ile beltza izatea (ikus, probabilitate konposatua).
  • Gertaera independenteak

Beste hizkuntzetan: ingelesez, random event; gaztelaniaz, suceso aleatorio.

Loturiko artikuluak

  • Gertaera elementalak (gertaera bakunak, gertaera sinpleak)

    Probabilitate-teorian, gertaera elementala, gertaera bakuna edo gertaera sinplea zorizko esperimentuaren emaitza bakarra biltzen duen hura da. Adibidez, zorizko esperimentua dado bat bota eta suertatu den zenbakia begiratzean datzala,…

  • Gertaera ziurra

    Probabilitate-teorian, gertaera ziurra edo gertaera segurua zorizko esperimentuaren emaitza edo gertaera sinple posible guztiak biltzen dituen gertaera da, hau da, edozein emaitza gertatzea. Bat dator, beraz, lagin-espazioarekin eta…

  • Lagin-espazioa

    Probabilitatearen teorian, lagin-espazioa zorizko saiakuntza batean izan daitezkeen emaitza edo gertaera elementalen multzoa da. [latexpage] $\Omega$ letra grekoarekin izendatzen da. Adibidez, dadoa botata, suertatzen den lagin-espazioa hau da:…

419 hitz

Artikulu bat eskatu

Erabili ezazu galdetegi hau artikulu eskaera bat bidaltzeko. Lehenbailehen osatzen saiatuko gara.



Harpidetu zaitez

Gure azken edukien berri jaso nahi baduzu zure email helbidean, egin zaitez harpidedun hurrengo galdetegi hontan.