Bessel-en zuzenketa

KategoriakEstatistika

Bessel-en zuzenketa datu multzo baterako bariantzaren jatorriko edo ohiko formularentzako zuzenketa bat da, datuetatik kalkulaturiko bariantza hori $\sigma^2$ populazio-bariantzaren estimatzaile alboragabea izan dadin. Friedrich Bessel (1784-1846) alemaniar astronomo eta matematikariak garatu zuen.

Datu multzo baterako bariantzaren jatorriko formula hau da:

$s^2=\cfrac{\sum_i(x_i-\overline{x})^2}{n}$

Bariantzarako formula hori populazio edo probabilitate-eredu bateko $\sigma^2$ bariantzaren estimatzailea alboratua da; hain zuzen ere, $\sigma^2$ bariantza sistematikoki gutxietsi egiten duela froga daiteke, errore hori lagin-tamaina handitzean txikitu egiten den arren. Errore horren batezbestekoa, estimatzailearen alborapena alegia, kalkulatu zuen Bessel-ek eta hortik berehalakoan zuzenketa proposatu:

$\hat{s}^2=\cfrac{n}{n-1}s^2=\cfrac{\sum_i(x_i-\overline{x})^2}{n-1}$

$\sigma^2$ bariantzaren estimatzaile gisa erabiltzen den arestiko formula honi kuasibariantza edo bariantza zuzendua deitzen zaio eta $\sigma^2$ bariantzari buruz alboragabea da.

Beste hizkuntzetan: ingelesez, Bessel's correction.

308 hitz

Bessel-en zuzenketa

Artikulu bat eskatu

Harpidetu zaitez

Bessel-en zuzenketa

Loturiko artikuluak

Artikulu bat eskatu

Harpidetu zaitez