Arrazoibidea edo arrazoiketa, batzuetan arrazonamendu ere deitua, eragile adimendun batek ezagutza eratzeko erabiltzen duen prozesu kognitiboa da, esperientziatik jasotako informazioa bilduz eta logika erabiliz prozesatuz. Arrazoibidea egunerokoan darabilgun zerbait da, adibidez egunero jaiki, eguraldia ikusi eta nolako arropa jantzi behar dudan erabakitzeko, eta baita ere zientzia garatzeko modua da, arrazoibideak metodo zientifikoan txertatuz.
Arrazoibideak garatzeko estrategia edo modu asko daude. Sailkapen baten arabera, arrazoibide deduktiboa eta arrazobide induktiboa bereizten dira. Arrazoibide deduktiboan, egiazkotzat hartzen diren proposizioetatik proposizio horiekin koherenteak diren konklusioak ateratzen dira inplikazio logikoa erabiliz (adibidez, 10 euro ditut patrikan, 20 euroko jertse polit bat ikusi dut dendan; beraz, jertsea ezin dut orain erosi). Arrazoibide induktiboan berriz, kasu partikularrak behatuz konklusioak ateratzen ditugu kategoria orokor bati buruz (Donostian 10 egun eman ditut abenduan eta egunero egin du euria; beraz, Donostian eguraldi txarra egiten du abenduan).
Beste hizkuntzetan: ingelesez, reasoning; gaztelaniaz, razonamiento.
Ikus, gainera
Loturiko artikuluak
KognizioaKognizioa (latinezko cognoscere aditzetik, "jakin, ezagutu") prozesu mental kontziente eta inkontzienteen multzoa da, zentzumenetatik informazioa jaso, hura oroimenean atxiki eta prozesatu, pentsatu, komunikatu eta arrazoitzeko (ikus, arrazoibideak) jarduerak…
Arrazoibide transduktiboaArrazoibide transduktiboa haien gertutasunaren eta analogiaren bidez fenomeno, egoera eta gertakari partikularrak lotzen dituen arrazoibide mota bat da, haien artean kausa-efektu edo aldiberekotasunezko erlazio bat ezartzen duena, eta…
Ezagutza (definizioa)Ezagutza edo jakintza subjektu batek errealitateari buruz dituen errepresentazio edo isladen multzoa da, informazio moduan jasota hainbat kode eta formatotan, eta kognizioaren bitartez prozesatzen dena errepresentazio berriak eratzeko,…