Indukzioa (metodo induktiboa)

Indukzioa edo metodo induktiboa arrazoibide mota bat da da, kasu partikularren behaketaz eta orokorrean esperientziatik errealitateari buruzko konklusio orokorrak eratzen dituena. Maiz, dedukzioaren kontrakarrean aipatzen den metodoa da, non aldiz konklusio orokorretatik konklusio partikularretara heltzen garen, inferentzia logikoa erabiliz, biak ezagutza zientifikoa eratzeko modu osagarrian erabiltzen badira ere. Hala ere, indukzioaz eratzen diren baieztapenak egiazkoak baino, probableak direla aipatu behar da. Adibidez, hauxe da arrazonamendu induktibo bat:

Gaur ez da postaria etorri etxera.
Atzo ez zen postaria etorri etxera.
Herenegun ez zen postaria etorri etxera.
Duela hiru egun postaria ez zen etorri extera.

Beraz, postaria ez da etxetik pasatzen.

Adibide horretan ikus dezakegu argi eta garbi indukzioaren bitartez egindako baieztapenak probableak direla eta beraz predikzio edo aurresan gisa hartu behar ditugula: ezin dugu guztiz ziurtatu postaria ez dela pasatzen etxetik, balitekeelako postaria oporretan edo gaixo egotea, baina hala ere, azken egunotan etorri ez dela ikusita, etxetik inoiz ez pasatzea probablea dela esan dezakegu. Indukzioaz baieztatutakoa zenbat eta behaketa gehiagotan oinarritu, predikzioaren probabilitatea eta beraz indukzioaren baliozkotasuna orduan eta handiagoa izango da (postaria azken bi urteotan etorri ez dela ikusita, ziurrago esango genukeen ez dela etxetik pasatzen). Ildo horretatik, estatistikak indukzioan oinarritutako ezagutza eratzen duela esan behar da, bere konklusioak orokorrak direlako beti, erroreak eta salbuespenak onartuz.

Ikus, gainera

• Induktibismoa