Eskala nominala (izen-eskala)

Eskala nominala (latinezko nomen hitzetik, "izen") edo izen-eskala neurketa-eskala mota sinple bat da, ikergai diren bi elementu berdinak diren edo ez ezartzen duena, baina zehaztu gabe bata bestea baino handiagoa den (hori bai dela posible eskala ordinal batean) edo bien artean zer diferentzia-magnitude dagoen (tarte-eskaletan eta arrazoi-eskaletan gertatzen den bezala). Eskala nominalak eskala ordinalarekin batera eskala kategorikoen multzoa osatzen du. Eskala nominalaren adibide argi bat pertsonen sexurako erabiltzen dena da (gizon/emakume balioak hartzen dituena, alegia), gizona eta emakumea bereizi baino egiten ez dituena, baina, argi dagoenez, gizona emakumea baino maila altuagokoa edo alderantziz denik ezarri gabe, eta balio kuantitatiborik ezarri gabe edozein baliotarako. Eskala nominal bat erazeko arauak hauek dira: osotasuna (eskalako kategoriek elementu guztiak sailkatu behar dituzte) eta esklusibotasuna (elementu bakoitzari kategoria bakarra dagokio).

Errore arrunt bat eskala nominalak elementuak bereizteko izenak erabiltzen dituela pentsatzean datza. Ideia okerra da, izan ere, baliteke izenei beren artean alderaketak egitea ahalbidetzen duen balioa ematea, horiek bereizteaz haratago. Adibidez, hezkuntza-mailarako oinarrizko hezkuntza, bigarren hezkuntza eta goi-mailako hezkuntza aintzat hartzen direnean, maila desberdinen arteko ordena bat ezartzen ari da (bigarren hezkuntza oinarrizko hezkuntza baino goragoko maila bat da, kualifikazioari dagokionez); beraz, kasu honetan, izenak erabili arren, hezkuntza-kualfikazioa neurketa-eskala ordinala izango litzateke.