Ikus arrazionaltasun instrumentala kontzeptuaren beste azalpen bat izateko.
Arrazoi instrumentala helburuak lortzea eta utilitatea maximotzea lehenesten dituen pentsamendu mota da, objektuak, ekintzak eta jokabideak zertarako balio duten, preseski lortu nahi denerako balio duten, etengabe pentsatzen duena. Gizarte industrialetan gailendu den arrazoi mota da, teknologiaren bitartez, efizientzia eta produktibitatea bilatzen dituena, eta arrazoi objektiboaren egiaren irizpidea alde batera uzten duena. Bereziki Frankfurteko eskolatik landu den kontzeptua da, kritikatuz arrazoi instrumentala guztiz erredukzionista dela, errealitatea bilatzen diren helburuen arabera baino hartzen ez duena. Frankfurteko eskolako teorikoen arabera, arrazoi instrumentalak erabateko zatiketa ezartzen du objektuaren eta subjektuaren artean, errealitatea erabat reifikatu egiten baitu, subjektuari objektua aldatzeko aukerarik gabe utziz. Areago, arrazoi instrumentala izan da naturaren ustiapen neurrigabea eta gizakiaren zapalkuntza eta dominazioa ekarri dituena, autonomiaren eta askatasunaren aldeko arrazoi kritikoaren kaltetan.
Loturiko artikuluak
Arrazoi ez nahikoaren printzipioa (Laplace)Pierre-Simon Laplace (1749-1827) frantses zientzilariak arrazoi ez nahikoaren printzipioa argudiatu zuen probabilitateen kalkuluan egoera batzuetan emaitza posible guztiei probabilitate berdina esleitzeko. Horren arabera, ausazko saiakutza baten emaitza posibleei…
Arrazoi nahikoaren printzipioaArrazoi nahikoaren printzipioa edo arrazoi askiaren printzipioa fenomeno orok arrazoi edo azalpen bat duela dioen printzipioa da. Wilhelm Leibniz-ek (1646-1716) formulatu zuen lehen aldiz Monadologia lanean, antzinatik hainbat filosofok adierazi eta…
Arrazoi teorikoa eta arrazoi praktikoaArrazoi teorikoa eta arrazoi praktikoa Immanuel Kant-ek (1724-1804) ezagutzari buruz egin zuen sailkapena da, aurretik Aristotelesek, Agustin Hiponakoak eta Tomas Akinokoak ere sailkapen baliokideak egin zituzten arren. Arrazoi teorikoa…