Amesgaiztoa edo lokamutsa larritasunezko ametsa da. Hartan, subjektuak bere bizitza, segurtasuna, bakea edo ongizatea, zein maite dituen pertsonena, arrisku bizian sentitzen ditu; hala nola, jazarpenak, erasoak, erorketak, istripuak, liskarrak, lapurretak, heriotzak izaten dira amesgaiztoetako ohiko gaiak. Askotan bezperan subjektuak izandako bizipenekin dute zerikusia, eta hala ez denean, subjektua azken aldian asaldatzen duten estres egoerekin. Bizipen horiek esnarazi egiten dute gehienetan subjektua, larritasunez, izututa, izerditan, bihotz taupada biziekin, eta maiz non dauden ere ez dakitela; amesgaiztoan zehar ohikoak dira baita ere subjektuaren garrasiak eta mugimendu bizi eta bortitzak; azkenik, amesgaiztoen beste ezaugarri ohikoa haiek gogoratzea da, baina batzuetan sentsazio desatsegin batekin esnatzea baizik ez dute eragiten. 1Biharamunean neke sentsazioa eragiten dute. Loaldi paradoxikoan zehar, REM loaldian alegia, gertatzen dira. Bereizi behar dira beste parasomnia edo loaren asaldura batzuetatik, hala nola gaueko izutik edo REM loaldiko asalduratik, haietako sintoma ere izaten den arren.2 Trauma ondorengo asalduraren ondorioz ere gertatzen dira. Ohikoagoa da haurrengan, haiek emozio bizi eta bortitzagoak bizitzen dituztenez.3 Gaztetan, emakumeek gizonek baino maizago pairatzen dituztela ere hauteman da.
Antropologiaren ikuspuntutik ere aztertu dira, eta ametsak bezala, kultura batzuetan esanahi handiko gertaeratzat hartzen dira, profezia moduan eta beste munduko izpirituekin lotua. Ildo horretatik ere, ohikoa da amesgaiztoetan subjektuaren kulturako edo mitologiako izpiritu, jeinu zein munstroak agertzea.
Beste hizkuntzetan: ingelesez, nightmare; gazteleraz, pesadilla; frantsesez, cauchemar.
Erreferentziak
Loturiko artikuluak
Psikologia ebolutiboaPsikologia ebolutiboa pertsonen gogamenaren bilakaera bizitzan zehar ikertzen duen psikologiaren adarra da, hala nola ikaskuntza, heldutasunera heldu eta pertsonaren garapen psikoafektibo eta kognitiboaren prozesuen inguruan. Ildo horretatik, ulertzekoa…
Agentibitatea edo agentzia (psikologia)Agian agentibitatea agente gramatikalaren nolakotasunaren adieran bilatzen ari zinen. Agentibitatea, agentzia ere deitua, pertsona batek bere bizitzan eragiteko duen ahalmena da, bereziki borondatea, proaktibitatea eta autorregulazioa barnehartzen dituena,…
Psikologia positiboaPsikologia positiboa bere azterketa esperientzia, sentimendu eta bereizgarri psikologiko positiboen inguruan ardazten duen psikologiaren korrontea da, bereziki buruko nahasmenduak saihesteko eta haien tratamendurako nahiz hazkunde pertsonalerako eta motibaziorako…