Sozialismo marxista

Loturiko terminoak: sozialismoa, marxismoa

Marxismoak definitzen duen eredu ekonomiko eta soziala da sozialismo marxista. Hasiera batean, ekoizpen-bideak langileen esku dauden gizarte bat deskribatzen du, kapitalismoarekin aurka, non ekoizpen-bideen jabetza pribatua, kapitalisten esku dagoena, gizartea antolatzeko funtsezko printzipioa den; haratago joanda, sozialismoak jabetza sozialista ezeztatua izan den gizarte bat ere deskribatuko luke. Karl Marxek eta Friedrich Engelsek komunismo terminoa erabili zuten hasiera batean eredu hori izendatzeko, baina proletarioen inposaketarekin eta diktadurarekin lotutako termino horrek hartu zuen konnotazio negatiboa kontuan hartuta, azkenean sozialismoa terminoa izan zen teoria marxistan nagusitu zena.

Bestalde, sozialismo marxista terminoak sozialismo zientifikoa ere aipatzen du, arrazionalki justifikatutako sozialismoa, kasu honetan materialismo historiko eta dialektikoan oinarrituta errealitatea aztertzeko metodo gisa, XIX. mendeko lehen hamarkadetako sozialista utopikoen ideia eta proposamenen aurrean, boluntarismo hutsean oinarrituta.

Geroago, marxismoak hasieran izan zuen halako utopismoa gaindituz, sozialismoa komunismoaren azken estatu ideal bateranzko trantsizio-etapa gisa definitu zen. Sozialisten garaian, Estatuak bere gain hartuko zituen ekoizpen-bideak, proletarioen agintepeko diktadura-erregimenean kapitalistak derrigor eta indarrez desjabetu ondoren. Beharrezko baldintza sozialak ezarri ondoren, komunismoaren azken egoerara iritsiko litzateke gizartea, non pertsonak askatasunean, berdintasunean eta harmonian biziko liratekeen estaturik gabeko gizarte batean.