Magali ez dago bakarrik, John Andueza: laburpena

Magali ez dago bakarrik John Anduezak 2019an plazaratu zuen liburua da.

LABURPENA

ATZOKO HAUR

1 kapitulua

2018-11-09. Izaskun Ugarte Gizarte Zerbitzuetako funtzionaria da. Donostiako Amara auzoko bere etxean esnatzen da. Buruan dabilen arazo batengatik, sentimendu bat asaldura eragiten diona, bortxakeria egoera batengatik. Autoa hartu eta Bergarara abiatzen da, Ipintza Institutura. Han nahastu ziren bi ikasle egoera tamalgarri batean duela egun batzuk. Haietako bat elkarrizketatzera doa: Nekane Bengoa, 17 urte. Hara heldurik, ikastetxeko zuzendariak neskari deitzen dio. Neska azaltzen da. Izaskunek aurkeztu egiten du bere burua. Biek dakite zergatik daude hor. Duela 15 egunez geroztik, 18 urteko mutil bat ospitalean dago, eta haren gurasoek salaketa bat jarri dute. Nekaneren aurka. Izaskunek gertatu zena argitu nahi du. Grabagailua jartzen du martxan. Nekane Bengoa, 17 urte. Gurasoak, Idoia eta Josu. Aita arotza. Ahizpa bat: Magali.

2. kapitulua: Zikoinaren hegaldia, 2001eko apirila

Gipuzkoa eta Bizkaiaren arteko mugan dagoen Elgeta herrira zikoina heldu da urtarrilean. Teresa eta Julian aitonamonak hizketan ari dira horri buruz. Teresak dio zikoinaren etorrerak haurrak jaioko direla adierazten duela. Beraiek zazpi seme alaba dituzte jada eta zortzi biloba, baina aspaldian ez da umerik jaio herrian. Kontua da zikoina herrian geratu dela. Madonna izena jarri dio bertako mutil batek. Eta apirilean bizkiak jaio dira herrian, zikoinak iragarri bezala, herrian bertan, etxean bertan amak erditurik. Gurasoak Josu eta Idoia dira, eta bi alabatxoak, bata ilehoria, Nekane, eta bestea beltzarana, Magali, bikiak izan arren. Haien aitonamonak dira Teresa eta Julian. Eta horren ostean, zikoinak alde egin du.

3. kapitulua

2018ko azaroa. Nekane Bengoarekin hizketan ari da Izaskun funtzionaria, institutuko aparteko gela batean. Nekanek nola jaio ziren, zikoinaren istorioa, kontatu dio. Amonak bizirik jarraitzen duela kontatzen dio, baina aitona duela bost urte hil zen. Izaskunek Magaliri buruz galdetzen dio. Nekanek dio Magaliri bidegabekeria egiten diotela salaketa jarrita. Izaskunek dena hasieratik kontatzeko esaten dio, nolako harremana izan duen Magalirekin txikitatik. Nekanek dio bere ahizpa berezia dela, baino lasaia eta zintzoa. Argi dago maite duela.

4. kapitulua: Hitz margotuak

2004. Nekane eta Magali elkarrekin hasi ziren eta beti egoten ziren aitona Julian eta amona Teresaren begiradapean, Ez zire sekula banatzen, baina hala ere oso desberdinak ziren: Nekane txikia berritsua eta bizia, Magali isila eta misteriotsua, beti naturako gauzei begira. Hala ere, beti elkarrekin zebiltzan, Magalirentzat Nekane beste pertsonarik ez zegoen munduan, bere oinarria zen. Idoia ama kezkaturik zegoen, hitz egiteko adinera heldua baitzen, baina Magalik ez zuelako txintik ere ateratzen, ez zuen hitzik esaten. Logopeda batera eramatea pentsatu zuen, auitsta ote zen ere pentsatu zuen, baina aitak lasaitzen saiatu zen, azkenean iritsiko zitzaiola hitz egiteko momentua. Josu aita artista zen eta hitzak erakutsi nahian marrazkiak egin zituen haurrek asmatzeko: zaldia, txoria, tximeleta, autoa, ... Nekanek den-denak asmatu zituen, baino Magaliren txanda iristen zenean ez zuen ezer esan, aita nekatu zen arte.

5. kapitulua

2018. Izaskunek jarraitzen du hizketan Nekanerekin institutuko aparteko gela batean. Izaskunen galderei erantzunez, Nekanek dio Magalik ez duela inoiz hitz bakar bat esan, baina hala ere oso azkarra dela. Beti daude elkarrekin, eta hitz egiten ez duen arren, ez da berarekin aspertzen. Izaskunek galdetzen dio zergatik ez duen hitz egiten, eta Nekanek dio nahi ez duelako. Eskolan beti ondo ibili dela gaineratzen du, nota onak ateratzen ditu eta ondo idazteko gau da. Izaskun saiatzen ari da Magaliren kasua osatzen, benetan kasu zaila eta ulertezina.

6. kapitulua: Malkorik gabeko zigorra

Elgetako eskolara elkarrekin joan ziren Nekane eta Magali. Han, besteak beste Arantxa edo Txantxi deitzen zioten euskara irakaslea, emakume atsegina. Berehala konturatu zen Nekane eta Magali, biak ala biak, bereziak zirela. Ikasgelako azken mahaian esertzen ziren eta beti elkarrekin ibiltzen ziren, Elgetako haur basatien artean. Nekanek esaten zuen Magali izan nahi zuela, eta Magalik hitz egiten zuenez, bere ordez esaten zuen Magalik bera izan nahi zuela. Txikitako joerari jarraitzen zioten bikiek: Nekane, bizi-bizia, eta Magali oso espirituala. Egun batean, azterketa jarri zien Txantxik. Nekanek ez zuen arkatza ukitu azterketa osoan, baina hala ere azterketa bete-bete eginda, Magaliren letra txukunarekin, entregatu zion Txantxiri. Berehala konturatu zen Txantxi egindakoaz, eta aste batzuetarako arratsaldez eskolan geratzera zigortu zituen, baina bi ahizpei ez zien axola, horrela ere elkarrekin egongo zirelako.

NERABEZAROAREN MISTERIOAK

7. kapitulua

2018. Institutuan jarraitzen du Izaskunen eta Nekaneren arteko elkarrizketak. Gaiaren mamira heltzeko presarik ez du, baina Nekanek ohartarazi egiten dio elkarrizketarekin denbora galtzen ari dela, auzian errudun bakarra dela, eta ez dela Magali, ez bera, baizik eta Intxausti madarikatua. Izaskunek dio gauzak bi aldiz pentsatu behar direla egin aurretik, eta sakonean arrazoia izan dezaketen arren, mutil bat jarri dutela koma egoeran eta gurasoek salaketa jarri dutela, Magali psikiatriko batera bidali nahi dutela. Azkenean, lehengo harira itzultzen dira. Nekanek kontatzen du institutura satu behar zirenean, gurasoek Magali etxean uztea erabaki zutela, hasieran dena ondo joan zela, beti bezala, primeran, bien artean, baina Magali une txarra bizitzen ari zela orduan. Izaskunek dio saiatu dela Magalirekin bi aldiz hitz egiten, bi ahizpen etxean, baina ezinezkoa izan dela, ez duela hitzik ateratzen. Nekanek dio bere ahizpa neska magikoa dela, sentibera, maitagarria, askea. Ez duela inoiz ezer esaktu beretzat, maitasuna baizik. Eta aitortzen du berak gehiago duela Magalirengandik, alderantziz baino. Eta bizia salbatu ziola bi aldiz.

8. kapitulua: Putzu izoztuan irristaka

Udazkena heldu da, eta gero negua. Aitona hil da, eta amona triste geratu da, aitonarekin askotan eztabaidatzen zuen arren, baina hori txantxetan zen. Elurra heldu da Elgetara. Sekulako elurtea egin du. Haur guztiak pozez gainezka daude, eta Nekane eta Magali ere bai. Lerarekin atera dira kanpora. Amak esan die argi ibiltzeko. Herriko beste haurrekin elkartu dira. Azkenean, haietako batek mendian gora dagoen ermita batera joaten proposatzen du, han putzu handi dago eta, izoztuta egongo dena seguruena. Hara heldu eta putzu handia, piszina bat bezalakoa, izotz-plaka sendo batek estaltzen du. Harrika hasten dira izotzaren aurka eta ez dute zulorik egiten. Nekanek lerarekin sartzen da putzura, hara eta hona irrist egiteko. Magali zelatan dago. Beste haurrak ez dira ausartzen. Bat-batean egurialdiak okerrera egiten du baino Nekanek aurrera eta atzera jarrautzen du olgetan putzu gainean. Halako batean, zulo bat egiten da izotz gainean, eta Nekane jausi egiten da hortik. Bistatik desagertzen da, ur azpian. Haurrak ikaratu egiten dira, eta alde egiten dute korrika. Magalik bere lera hartu eta zulora hurbiltzen da poliki, hara heldu eta, besoak luzatuz ur azpian, Magaliren gorputza bilatzen du. Azkenean, lortzen du Nekaneren beso bati heltzea eta tiraka eginez atera egiten du. Nekane zurbil dago, ezin da mugitu, hipotermiak jota dago. Lera gainean jarri, bere zamarrarekin estali, eta mendian behera abiatzen da ahizparen gorputzetik tiraka, elurpean. Azkenean, bi ordu pasata Elgetako plazara heldu zirenean, Magalik negar egin  zuen. Ospitalera eraman zituzten biak, eta han egun batzuk pasa berreskuratu arte. Etxean ere egun batzuk pasa zituzten indarberritzen. Aitak su asko piztu zituen, etxea epel mantentzeko. Bizirik eta onik. Benetako balentria Magalik egin zuena: Nekane heriotzaren atzaparretatik salbatzea.

9. kapitulua

Izotzezko putzua kontatuta, Nekanek aitortzen dio Izaskuni amets egin izan duela putzu sakon batean itotzen ari dela eta azkenean Magaliren begiak dituen izurde batek salbatzen duela beti. Eta esaten dio Magaliarekin bizi nahiak salbatu zuela benetan. Ospa egin zuten txikitako lagunei barkatu egiten die lagundu ez izana. Umeak baino ez ziren. Bergarako institutura aldatzean, lagun berriak egin zituen. Eta Magali etxean geratu zen. Gurasoek lehen baino gehiago babesten hasi ziren Magali. Eta aldi berean, berak ahizpari kasu gutxiago egiten hasi zen. Eta okerrena izan zen Nekanek "traizionatu" egin zuela, neskak berak aitortu zionez Izaskuni.

10. kapitulua: Maitasun lotsak

2015eko uztaila. Elgetan baserritarren eguna ospatzen zen eta inguruko herrietako jende asko bertaratu zen azoka eta beste ozpakizunak ikusteko. Magali eta Nekane herriko lagunekin zebiltzan. Herriko tabernara joan ziren, bokatak jateko asmoarekin. Han zeuden izotzezko putzura joan ziren lagun guztiak. baina orain koskortuta zeuden; adibidez, garbi zegoen Martxelo eta Amaia liatuta zeudela. Nekanek ere hormonak gorenean zituen. Gelako ikaskide batekin egiten zuen amets: Antxon. Harekin maiteminduta zegoen guztiz, baina mutilak ez zekien ezer ere. Mutila ikusten zuenean, bihotza azkartu egiten zitzaion eta kilimak sentitzen zituen sabelaldean. Eta hala gertatu zen, egun horretan pilota partidan ikusi zuenean harmailan eserita, berarengandik metro gutxira. Ikusi zuen gainera mutilak ez ziola begirik kentzen eta irribarre ere egiten ziola. Nekane erabat urduritu zen, gainera ondoan Magali zuen, eta lehen aldiz lotsa ere sentitu zuen, eta sentitu zuen Magalik enbarazu egiten ziola Antton berarengana hurbiltzeko. Lotsaturik zegoen jendeak uste zuelako Magali burutik zegoela, eta Anttonek ere agian gauza bera pentsatzen zuelako. Berak bazekien ez zela egia, baina hala pentsatu zuen. Eta orduan, altxa eta pilotalekutik alde egin zuen. Magali atzetik joan zitzaion, beti bezala, baina orduan Magalik zakar esna zion ezin zela ibili beti bere atzetik, askatasun pixka bat behar zuela, eta bakean uzteko. Magali gajoa burumakur geratu zen, bakarik eta galdurik.

11. kapitulua

Izaskunek esaten dio Magaliri normala dela anai-arreben artean tirabirak egotea, are eta gehiago nerabezaroan. Nekanek esaten dio errudun sentitu zela, baina horri buruz ez zela gehiago hitz egin. Izaskunek jarraitzen du esaten nerabezaroa aro konplikatua dela, maitasuna eta sexua bizitzaren ardatz bihurtzen direla garai horretan. Kontatzen du bera 16 urterekin maitemindu zela eta egun osoa pasatzen zuela mutilarekin pentsatzen. Elkarrekin hasi ziren eta gaur egun ezkonduta jarraitzen dute, bi semerekin. Grina apaldu da, baina  elkar maitatzen jarraitzen dute. Nekanek, bere aldetik, dio berak urtebete itxaron behar izan zuela Anttonekin lehen aldiz musukatzeko.

12. kapitulua: Lehen dantza

2016ko abuztua. Nekane oporretan egon da Almerian, herriko lagunekin, Magali etxean utzita. Egun bero batean, lagun batzuek Aixolako urtegira doaz, bainatzera, baina udaltzain batek errieta egiten die debekatuta dagoelako. Beste batzuk Debako hondartzara, non Nekaneren lagun bat Australiako surflari batekin ligatzen ibili den. Iluntzean, batzuk zein besteak gaztetxera doaz, Anttonen musika taldea entzutera. Ez dute oso ondo jotzen, baina hasi berriak direla kontuan hartiurik, tira. Kontzertua amaituta, Antton eta Nekane elkartzen dira. Anttonek galdetuta kontzertuari buruz, Nekanek dio zarata asko egin dutela, baino Anttonek kantatzeko duen estiloa gustuko duela. Edariak eskuetan eta belardi batean etzanda, Anttonek taldean izandako pasadizo batzuk kontatzen ditu, hala nola nola berak balada bat konposatu duen, baina beste taldekide batzuek ez dutela jo nahi izan. Txistukatzen eta abesten hasten da balada hori. Altxa eta gaueko epeltasunean dantzan hasi dira, eta azkenean gorputzak elkartuta, Anttonek musu eman dio Nekaneri. Magali gaztetxetik ari da eszena ikusten, eta etxerako bidea hartzen du.

INDARKERIAK ATZAPARRAK LUZATZEN DITUENEAN

13. kapitulua

76 orrialde 135etik eginak