Gizapedia

Alboragabetasuna eta alborapena: estimatzaile alboragabeak eta alboratuak

KategoriakEstatistika

Estimatzaile bat alboragabea (unbiased, ingelesez; insesgado, gaztelaniaz) dela esaten  da bere batez besteko balioa estimatu nahi den parametroaren benetako balioarekin bat datorrenean. Formalki, \theta estimatu nahi den parametroa eta \hat{\theta} horretarako proposaturiko estimatzailea izanik, hau betetzen denean da estimatzailea alboragabea:

    \[E[\hat{\theta}]=\theta\]

Alboragabetasuna (unbiasedness, ingelesez; insesgadez, gaztelaniaz) estimatzaileen propietate komenigarria da, batezbestez parametroaren balioa asmatu egiten dela esan nahi du, kasu konkretuetan, lagin jakinetarako, balio hartatik desbideratu arren.

Arestiko baldintza betetzen ez denean, hots E[\hat{\theta}] \neq \theta kasuetan, estimatzailea alboratua dela esaten da (biased, ingelesez; sesgado, gaztelaniaz). Estimatzailea alboratua denean, bere batezbestekoa estimatu beharreko parametroaren baliotik alde batera edo bestera lerratzen da, eta beraz estimatzailea aplikatzean errore sistematiko bat egiten dela esan daiteke. E[\hat{\theta}]-\theta diferentziari alborapena deritzo (bias, ingelesez; sesgo, gaztelaniaz).

Ikus, gainera

Loturiko artikuluak

  • Kognazioa eta kognatuak

    Jatorrian zuzenbide erromatarrean garaturiko kontzeptua, baina egun antropologian ere erabiltzen dena, kognazioa edo ahaidetasun kognatizioa emakume baten amatasunetik garatzen den ahaidetasuna da. Kognatuak dira emakume batengandik garatutako ahaidetasun-zuhaitzean…

  • Alborapena (ikerketa kuantitatiboa)

    Agian alborapena aldagai estatistiko bakunaren ezaugarriaren adieran bilatzen ari zinen. Alborapena gertatzen da ikerketa kuantitatibo batetik jasotako konklusioek errealitatean benetan denaren aldean errore sistematikoa dutenean gertatzen da, ikerketa…

  • Gainestimazioa eta azpiestimazioa

    Gainestimazioa eta azpiestimazioa magnitude baten neurketan, populazioen zenbaketan eta parametro estatistikoen estimazioan eta zenbaketan izaten diren akatsak dira, ikerketan gertatzen diren errore sistematikoen ondorioz. Gainestimazioa gertatzen da egiten…

289 hitz

Artikulu bat eskatu

Erabili ezazu galdetegi hau artikulu eskaera bat bidaltzeko. Lehenbailehen osatzen saiatuko gara.



Harpidetu zaitez

Gure azken edukien berri jaso nahi baduzu zure email helbidean, egin zaitez harpidedun hurrengo galdetegi hontan.