Testu-iruzkina (1855): Burdinbideen lege orokorra (1855-06-06)

Ikus, gainera: 1855eko burdinbideen legea

Isabel II.a (…) Espainiako Erregina: honako hau ikusi eta ulertzen duzuen
guztioi hau jakinarazten dizue: Gorteek honako hau agindu dutela eta nik
berretsi dudala:
4. artikulua. Zerbitzu orokorreko trenbideen eraikuntza Gobernuak egiaztatu
ahal izango du eta, bestela, partikularrek edo konpainiek.
6. artikulua. Partikularrek edo konpainiek ezingo dute trenbiderik eraiki (…)
baldin eta dagokion emakida aurretik eskuratu ez badute.
8. artikulua. Zerbitzu orokorreko trenbideak eraikitzeko, funts publikoen
laguntza jaso daiteke: 1. Haiekin obra jakin batzuk eginez; 2. Enpresei
inbertitutako kapitalaren zati bat emanez aldi jakin batzuetan (…); 3. Kapital
horien truke gutxieneko interes bat edo interes finko bat bermatuz (…).
19. artikulua. Trenbideen eraikuntzan erabiltzen diren atzerriko kapitalak edo
xede horretarako maileguak Estatuaren babespean geratuko dira, eta gerraren
ondoriozko errepresalia, konfiskazio edo bahimenduetatik salbuetsita egongo
dira.
20. artikulu. Trenbide-enpresa guztiei honako hauek ematen zaizkie, jakina: 1.
Trenbideak hartuko dituen jabari publikoko lursail guztiak (…); 2. Auzotasun-
onura egur, larre eta gainerakoen aprobetxamendurako (…) enpresetako
langileentzat eta lanetan erabiltzen diren zamarien mantenurako; 3.
Trenbidearen aldameneko lurretan (…) harrobiak irekitzeko ahalmena (…); 4.
Bidesari- eta garraio-eskubideak (…) jasotzeko ahalmen esklusiboa; 5.
Eraikuntzak irauten duen bitartean eta hamar urte geroago arte, (…)
lehengaiek, (…), makinek, (…), egurrak, kokeak eta atzerritik inportatu behar
den material finko eta mugikor guztiak ordaindu beharreko muga-zergan (...)
adierazitako eskubideen baliokidea itzultzea (…)
30. artikulua. Trenbideak honako baldintza hauen arabera eraikiko dira: (...) 2.
Trenbidearen zabalera metro bat eta 80 zentimetro izango da (Gaztelako 6 oin
eta 6 hazbete).
Aranjuezen, 1855eko ekainaren 3an. – Ni, Erregina.- Francisco de Luxan,
Sustapeneko ministroa.
Gaceta de Madrid, 1855eko ekainaren 6a.