Paleolitoa

Paleolitoa historiaurreko aldi luzea da, duela 2.58 milioi urte hasita duela 12.000 urte ingurura arte iraun zuena. Horren ondoren, Mesolitoaren trantsizio-aldia hasi zen, duela 6.000 eta 8.000 urte bitartean Neolitoa zabaldu arte, non gizakiak nekazaritza eta abeltzaintza garatu zituen. Paleolitoaren ezaugarri nagusia industria litiko edo harrian landutako erreminten garapena da. Hortik datorkio garaiaren izena (paleos, "zaharra"; litos, "harria"), baina harriaz gain, beste material batzuetan ere landu ziren erremintak, hala nola hezurretan, zurean eta beste material bigun batzuetan, larruan esaterako. Tresna horiek erakusten dute kultura horien jarduera ekonomikoa ehiza eta bilketa zela. Horrela, Paleolitoa ehiztari-biltzaileen harrizko industriaren aldia dela esan daiteke.

Aldi berean, Homo generoaren eboluzioaren zatirik handiena hartzen du, gaur egungo giza espeziea, Homo Sapiens, barne hartzen duena, eta, gainera, Homo habilis, Homo erectus, Homo antecessor eta Homo neanderthalensis, besteak beste, gure espeziearen aurrekari gisa, gaur egun eboluzio-ibilbide zehatza ezagutzen ez den arren, edo jada desagertuta dauden eta segidarik ez duten espezie gisa, hala nola Homo neanderthalensis. Bestetik, Paleolitoak Pleistozenoko aldi geologikoarekin bat egiten du, garai horretan glaziazio handiak gertatu baitziren, zalantzarik gabe eragina izan zutenak espezie paleolitikoen dinamiketan.