Gizapedia

Konpatibilismoa versus inkonpatibilismoa

KategoriakFilosofia

Maiz askatasuna (edo erabakimen askea) eta determinismoa, elkarren aurkakotzat hartu behar dira, ekintza eta jokabideak deterministak, horrela izan beharrekoak alegia, inolaz ere askeak ezin daitezkeela baieztatuz. Jarrera hori inkonpatibilismoa da. Batzuen arabera berriz, ekintza eta joakbide deterministak askeak ere izan daiteke; horrela pentsatzen denean, konpatibilismoa jarraitzen ari da. Konpatibilismoaren alde agertu den filosofo nagusia David Hume (1711-1776) izan da, zeinak baieztatzen zuen ekintza askeak ez zirela kausarik gabeak, pertsonaren asmo, nahi eta erabakien emaitza delako, eta beraz deterministak baita ere.

Loturiko artikuluak

  • Fatalismoa

    Fatalismoa (latinezko fatum hitzetik, euskaraz "patua") gertaera batzuk ezinbestean gertatzen direla sinestea da, beste ezer gertatzeko aukerarik gabe, gertatu behar den hori patua delako. Determinismoan ez bezala, non…

  • Boluntarismoa

    Giza askatasunari buruz, boluntarismoa gizakiaren askatasunean koertzio eta debeku guztien aurka, pertsonaren autonomia, subjektibitatea eta indibidualismoa baieztatzen dituen askatasunaren ikuspuntua da, koertzio eta debeku guztien aurka, eta beraz…

  • Askatasuna

      Mendebaldeko ikuspuntu indibidualista eta liberalaren arabera, askatasuna edo libertatea pertsona bat zerbaitetan aukera izan, helburuak erabaki eta horretarako jokabidea aurrera eramateko ahalmena izatea da, beste pertsona, erakunde edo aginte…

171 hitz

Artikulu bat eskatu

Erabili ezazu galdetegi hau artikulu eskaera bat bidaltzeko. Lehenbailehen osatzen saiatuko gara.



Harpidetu zaitez

Gure azken edukien berri jaso nahi baduzu zure email helbidean, egin zaitez harpidedun hurrengo galdetegi hontan.