Jabetza pribatua ondasun bat eduki eta erabiltzeko eskubidea da, pertsonala (gizabanakoarena nahiz elkarte edo enpresarena) eta besterengarria, diruaren edo beste ondasunen trukean. Jabetza pribatuaren indarra eta ziurtasuna estatuak horretarako ezarritako arau, gertakari sozial (lapurreta baten probabilitatea) eta printzipio moralen mendean daude; horrela, zuzenbideari buruz, jabetza pribatua ondasun juridiko bat da. Kapitalismoan bereziki ekoizpen-faktoreei buruz erabiltzen da, sistema sozioekonomiko horretan ekoizpen-faktoreak kapitalisten esku daudela nabarmenduz, eta horren ondorioz desberdintasun ekonomiko eta sozial estrukturalak sortzen direla baieztatuz, marxisten aldetik bereziki.
Ohartu behar da jabetza pribatuak erabilerarako eskubidea ematen duela, baina ez ondasun hori besterentzeko ezarritako prezioa finkatzeko, prezio hori merkatuan ezartzen bada, eskariaren eta eskaintzaren bitartez. Halaber, norberaren ondasuna erabiltzeko eskubideak beste baten ondasunak erabiltzea du muga (adibidez, ezin dut nire jabetza pribatuaz legitimatu nire bizikletarekin beste pertsona baten jantzia urratzea). 1
Erreferentziak
1. Property rights. In: The New Palgrave Dictionary of Economics. Palgrave Macmillan; 2008:2017.
Loturiko artikuluak
Liberalismo politikoaLiberalismo politikoa (ikus, gainera, liberalismoa, orokorrean) gizabanakoaren askatasun indibidualak, arlo zibilean nahiz ekonomikoan, eta jabetza pribatua printzipio politiko nagusitzat hartzen dituen korronte politikoa da. Gehienetan, printzipio horiek gizakiaren…
Jabetza intelektualaJabetza intelektuala egile batek bere talentu, gogo eta adimenetik sortu dituen lan artistiko, literario edo teknikoen gainean duen jabetza mota da. Bi sailetan banatzen da: alde batetik, jabetza…
Ondasun juridikoaOndasun juridikoak zuzenbideak babestu eta eskubideen objektu diren errealitateak dira, materialak zein immaterialak. Horrela, ondasun juridikoak dira, jabetza pribatua orokorrean, bizitza, osasuna eta askatasuna besteak beste. Beste hizkuntzetan:…