Inkisizioa

Espaniako historian, Inkisizioa edo Inkisizio Santua, izen osoz Inkisizioaren Ofizio Santuaren Epaitegia, Errege-erregina Katolikoek 1478 urtean ezarritako epaitegi erlijiosoa izan zen, ustez erlijio katolikoaren aurkakotzat edo heresiatzat jo zitezkeen sinesmenak, jarrerak eta jokabideak gogor zigortzen zituena. Inkisizioaren errepresioa gizarte osoaren aurka zuzendu bazen ere, krudelak izan ziren Espainian XVI. mendean protestante, judeokonbertso (juduak izanik kristautzera behartuak izan pertsonak) eta moriskoen (kristaututako musulmanak) aurkakoa. Sorginkeriaz edo satanismoaz leporatutako emakumeak eta gizonak ere bortizki zigortu zituen, kasu batzuetan bizirik erretzera, Euskal Herrian Zugarramurdiko auzian esaterako. Homosexualen eta moral sexual desegokia zuten pertsonen aurka ere jo zuen eta zentsura zorrotza jarri zuen. Presoen aurkako tortura krudelak ohikoak ziren Inkisizioaren jardunean, zigor gisa nahiz aitorpenak behartzearren. Azkenik, hiru mende baino gehiagoko jardunaren ondoren, 1812ko Cádiz konstituzio liberalak desegin egin zuen Inkisizioa eta, Fernando VIIak urte batzuetan zehar berrezarri bazuen ere, 1834 urtean betirako deuseztaturik geratu zen. Inkisizioaren buru nagusia inkisidore jenerala zen, eta horien artean gogorrena eta odoltsuena izan zen Tomás de Torquemada, XV. mendeko azken urteetan, milaka izanik bere agintaritzapean eraildako pertsonak.