Beganismoa animalien esplotazioa eta krudelkeria baztertzea helburua duen filosofia eta bizimodua da, izan jateko, janzteko edo bestelako produktuak eskuratzeko, lanerako, esperimentaziorako edo aisialdi edo ikuskizunetarako, gizakien, animalien eta ingurumenerako ongizaterako bestelako aukeren garapena eta erabilera ere sustatzen dituena. Elikadurara mugatuz, animaliengandik datorren elikagai oro, gizakiaren esnea ezik, baztertzen duen dietaren aldeko jarrera eta horren jarraipena da. Beganismoa praktikatzen duten pertsonak, animaliak esplotatu eta haiei kalterik egin gabe bizi direnak alegiak, beganoak direla esaten da.
Historia
Beganismoari bere izenari eman ziona 1944 Britainia Handian sortutako The Vegan Society izan zen, Donald Watson (1905-, bere emaztearen eta beste bost kideren eskutik. Egun, munduan milioika pertsona dira dieta eta bizimodu begano bati jarraitzen diotenak; filosofia, bizimodua eta dieta izateaz gainera, gaur egun gizarte mugimendu zabala da. Hala ere, historian izan dira, beganismo izena sortu baino lehen, beganismoaren printzipioei jarraitu dieten mugimenduak; adibidez, jainismoaren jarraitzaileek animaliei kalte egitea baztertzen zuten guztiz.
Loturiko artikuluak
Eurokrazia eta eurokratakEurokrazia Europar Batasuneko politikari eta funtzionariek, eurokratek alegia, euren eskumenen bitartez lortzen duten botere instituzionala da, nazioko politiken gainetik. Bereziki adiera gaitzesgarrian erabiltzen da, eurokratek osatzen duten burokraziari…
Aurrerakoia eta atzerakoiaPertsona eta horien ideia, iritzi eta pentsamoldeari buruz, aurrerakoia gizarte aldaketen, aurrerabidearen eta progresismoaren aldekoa dena da. Termino lausoa izan arren, orokorrean eskubide zibilen, aberastasunaren banaketaren, zerbitzu publiko…
Geriatria eta geriatrikoaGeriatria agure edo pertsona adinekoen osasun arretaz eta gaixotasunez arduratzen den medikuntzaren adarra da. Termino horretatik, geriatriko hitza agureen osasunarekin loturik dagoen guztiari aplika dakioke: adibidez, gaixotasun geriatrikoa…