Gizapedia

Agindu kategorikoa

KategoriakFilosofia

Immanuel Kant filosofoak (1724-1804) inperatibo edo agindu kategorikoak eta hipotetikoak bereizi zituen. Inperatibo kategorikoak "egin A" motakoak dira; inperatibo hipotetikoak, berriz, "B nahi baduzu, egin A" motakoak dira. Agindu kategorikoak absolutuak, baldintzarik gabeak eta autonomoak dira. Agindu edo inperatibo hipotetikoekin kontrajartzen dira, horietan obligazio morala baldintzatua baita ("liburua itzultzen badizut, zor dizudan dirua emango dizut", adibidez). Kant bereziki inperatibo kategorikoak definitzen zegoen interesaturik eta horretarako baldintza hauek ezarri zituen:

  • gizateria osoarentzat desiragarria izatea, unibertsala alegia. Adibidez, agindu kategorikoaren adibidetzat "ez da inor hil behar" aipatu ohi da, agindu hori salbuespenik gabe denok denontzat nahi genukeen arau morala delako. Zehatzago, agindu kategorikoaren definizio hauek eman zituen Kant-ek: "lege unibertsal bilakatzea nahi duzun eredu horren arabera jokatu ezazu" eta "gizateria, zeure burua nahiz beste guztiak, aldi berean xedetzat eta ez soilik bitartekotzat erabiltzen duzun eran joka ezazu.
  • inperatibo kategorikoa lege autonomoa izatea, hau da, inork inposatzen ez duena: "zuk zeuk nahita, zure ekintzaren eredua naturaren lege unibertsala bilakatu ahalko balitz bezala jokatu ezazu", bere hitzetan.1

Erreferentziak

1.
Imperativo categórico: universalidad y autonomía. Relatos de Onofre Castells. https://relatosdeonofrecastells.wordpress.com/2016/05/16/imperativo-categorico-universalidad-y-autonomia/. Accessed 2017.

Loturiko artikuluak

  • Transzendentala eta transzendentea (Kant)

    Immanuel Kant filosofoarentzat (1724-1804) , ezagutza transzendentala ezagutu nahi diren objektuei buruz baino, objektu horien esperientzia izan baino lehen objektu horiek ezagutuak izateko moduarekin loturiko a priori ezagutza…

  • Gardenki: Immanuel Kant

    Immanuel Kant (1724-1804) Aro Modernoko filosofo handiena izan zen. Arrazionalismoa eta enpirismoa uztartuz, zer ezagut dezakegun, nola jokatu behar dugun eta bizitzan zer espero behar dugun galderei zorrotz…

  • Heteronomoa eta autonomoa

    Heteronomia eta autonomia (edo buru askatasuna) gizakion askatasunari buruzko kontzeptuak dira. Pertsona baten jokabidea, borondatea eta horien kontzientzia morala heteronomoak direla esaten da, kanpotik gidatuak direnean (tradizioz, agintaritzaz,…

287 hitz

Artikulu bat eskatu

Erabili ezazu galdetegi hau artikulu eskaera bat bidaltzeko. Lehenbailehen osatzen saiatuko gara.



Harpidetu zaitez

Gure azken edukien berri jaso nahi baduzu zure email helbidean, egin zaitez harpidedun hurrengo galdetegi hontan.